Van verloederde bioscoop tot bijzondere cultuurtempel
Vele Antwerpenaren zagen hier hun eerste film. Bioscoop de Roma was een waar begrip in Antwerpen. In 1928 opende deze cinema haar deuren. Er was plaats voor niet minder dan 2.000 toeschouwers. Een enorm complex, zeker voor die tijd. Niet verwonderlijk dat de Roma lange tijd op eenzame hoogte verkeerde als het gaat om grote bioscopen in België.
Grote faam, grote namen
Deze majestueuze zaal bepaalde mede de filmgeschiedenis van de stad Antwerpen. Behalve films van wereldwijde faam diende de Roma eveneens als dé plek in Antwerpen waar grote artiesten optraden. Op de affiches en op het pdium van de filmzaal in de wijk Borgerhout, stonden niemand minder dan artiesten als Cliff Richard, Olivia Newton-John, Iggy Pop, Paul McCartney.
Daarnaast vervulde de Roma tevens de – glansrijke – rol van variétézaal. Een plek waar grote shows werden gehouden, jaarlijks terugkerende galabals werden georganiseerd, toneelvoorstellingen vol enthousiasme werden bekeken en talloze prijsuitreikingen plaatsvonden.
“De Roma is een monument voor en door mensen. Het is erfgoed dat weet te verbinden, mensen gelukkig wil maken, ten dienste wil staan van een gemeenschap en ook gedragen wordt door die gemeenschap. Dat maakt de Roma zo bijzonder.”
Nieuwe uitstraling
Na de oorlogsjaren ondergaat, in 1958 onder leiding van architect Rie de Haan, de centrale hal een metamorfose. De Haan is een begenadigd architect, geboren en getogen in Antwerpen. Hij ontwierp gedurende zijn loopbaan woningen, nijverheidsgebouwen, kerken, scholen, maar is vooral gekend om zijn vele bioscopen in binnen- en buitenland.
Het einde van een tijdperk
Helaas, in 1982 sluit dit Antwerpse icoon haar deuren. Bronnen melden dat het Vrij Technisch Instituut Borgerhout de zaal graag als praktijkruimte zou gebruiken voor de bouw van vliegtuigonderdelen. Het pand komt echter leeg te staan. De tand des tijds deed het complex weinig goeds en de Roma takelt zienderogen af. Bij jong en oud is er immer de wens het pand nieuw leven in te blazen. Tussen dromen en doen, verstrijkt uiteindelijk een lange tijd.
Schouders eronder
Rataplan, een beweging voor jonge professionele theatermakers die in 1997 het licht ziet, kan het verval niet langer aanzien en onderneemt de eerste stappen naar heropleving van de Roma. Zij zijn de drijvende kracht achter vrijwilligers, praktijkscholen en lokale ondernemers die de schouders onder deze helse klus willen zetten. Beetje bij beetje verdwijnt het puin en met beperkte middelen maakt men de zaal klaar om er opnieuw cultuur en vermaak te brengen.
In 2002 herrijst de feniks uit haar assen. Het pand krijgt officieel de status van beschermd monument en opent opnieuw de deuren. In 2003 is het dan ook groot feest. "Noem ons geen cultuurtempel, De Roma is een volksschouwburg", laat Paul Schyvens, coördinator en geestelijke vader van De Roma in de Belgische krant De Morgen weten.
In ere hersteld
Na 20 jaar leegstand opende in 2003 de oude cinema Roma opnieuw zijn deuren, dankzij de hulp van vele vrijwilligers. In 2012 vangen de restauratiewerkzaamheden aan de buitengevel aan. De statige entree wordt hersteld zodat deze opnieuw de uitstraling heeft zoals bij de opening van het complex in 1928. Er is getracht ook de originele verlichting terug te plaatsen, hetzij met een modern jasje. De huidige verlichting is een duurzaam ledsysteem. Op Open Monumentendag 13 september 2015 werd De Roma officieel heropend
Anno nu doet De Roma dienst als culturele hotspot, een zogeheten polyvalente zaal voor theater, concerten, cinema en socio-culturele activiteiten en evenementen.
Trivia: In 2016 was De Roma winnaar van de Onroerend erfgoedprijs
De Roma
Turnhoutsebaan 286
Borgerhout-Antwerpen